مشارکت چشم گير ايرانيان، گزارش راديو بين المللی فرانسه از شهرهای ايران

گشتی در سطح شهر تهران و نگاه به صف های طولانی حوزه های رأی گيری، به روشنی ميزان بالای مشارکت مردم را نشان می دهد. پرسش اينست که آيا اين ميزان می تواند از همۀ دوره های قبل فراتر رود؟

خيلی از کسانی که برای رأی دادن، ساعت های پيش ازظهر را انتخاب کرده بودند، با ديدن درازای صف ها به خانه بازگشتند و کار را به بعد از ظهر موکول کردند. برخی صف ها، حتی يک ساعتی قبل از شروع رأی گيری، يعنی حوالی ساعت هفت صبح تشکيل شده بود.

درمراکز مهم رأی گيری، مثل برخی مسجدهای بزرگ و يا در مکان هايی مثل حسينیۀ ارشاد که وجه نمادين قوی دارند، مردم علاوه بر رأی دادن، به قصد تماشا و کنجکاوی و گفتگو با ديگران آمده بودند.

خبرنگاران رسانه های خارجی نيز اکثراً به همين حوزه های بزرگ سر می زدند. مقابل مسجد الجواد در ميدان هفت تير، صف طولانی مردم به داخل کوچۀ مجاور می پيچيد. مردم، با صبر و حوصله با يکديگر به بحث و گفتگو مشغول بودند. کنار ورودی مسج: د، دوربين تلويزيون دولتی فنلاند (YLE)، گروهی را به دور خود جمع کرده بود. از خبرنگاری که با ميکروفون خود کلنجار می رفت، پرسيدم چه چيزی در اين انتخابات برای فنلاندی ها می تواند جالب باشد؟ پاسخ داد: "احمدی نژاد!"... و توضيح می دهد که به عنوان خبرنگار، قبل از هر چيز می خواهد بداند که آيا احمدی نژاد دوباره انتخاب خواهد شد يا خير. به گفتۀ او فنلاندی ها مثل بيشتر اروپايی ها، رييس جمهور کنونی ايران را جنگ طلب می دانند و می پندارند که اگر او کنار برود، خطر بمب اتمی، جنگ با اسراييل و در نهايت احتمال بروز بحران جهانی دور خواهد شد.

يک نظرخواهی بسيار محدود از اهالی چند شهر و برخی مناطق روستايی، می تواند چنين تفسير شود که به طور کلی، مشارکت مردم در شهرهای بزرگ بسيار فراگيرتر باشد.

در اصفهان و شيراز و مشهد، به گفتۀ برخی اهالی، بسيج مردم برای رأی دادن"غيرمنتظره" بوده است. اما در شهر کوچکی مثل تويسرکان، صف های رأی دهندگان از چهار يا پنج نفر تجاوز نمی کرد. چند نفر از ساکنان اين شهر و همچنين شهرهای ملاير و بروجن، که با مناطق روستايی ارتباط بيشتری دارند، با اطمينان می گفتند که به هرحال، روستاييان "چندان اهل رأی دادن نيستند".

دراصفهان، حوزه های رأی گيری در طول روز به مرور شلوغ تر شد و نزديک به ساعت پنج بعد از ظهر، حضور مردم به بالاترين حد خود رسيد. در اين شهر که طی روزهای تبليغات، تنش ها و درگيری هايی ميان مردم به وجود آمده بود، نگرانی مسئولان و نيروهای انتظامی از بروز حوادثی ناخواسته در روز انتخابات، محسوس بود. به همين دليل، در اصفهان، نزديک به ده هزار نفر مسئوليت نظارت بر حوزه ها و حفظ نظم را بر عهده گرفته بودند. اما تا حدود ساعت هفده، ظاهراً همه چيز به آرامش پيش رفته بوده است.

به نظر می رسد که احتمال بروز تنش يا ناآرامی، بيشتر شايعاتی بوده که تا اندازۀ زيادی به واسطۀ تلفن های موبايل منتشر شده است. قطع شدن اس.ام.اس. يا پيامک ها از ديشب تا کنون (عصر جمعه)، به اين شايعات بيشتر دامن زده است. شايد به همين دليل باشد که آيت الله خامنه ای گفت "هرگونه تشنج به ضرر مردم است"، و از مردم خواست که خود با تشنج های احتمالی مقابله کنند.

با توجه به استقبال گستردۀ مردم، وزارت کشور اعلام کرد که دو ساعت ديگر به زمان رأی گيری اضافه شده و بنابراين، بسته شدن صندوق ها به ساعت هشت شب موکول شده است. با اين حال، اکثر ناظران تقريباً مطمئنند که تصميم وزارت کشور باز هم تمديد خواهد شد. به گفتۀ يکی از مأموران انتظامی که وظيفۀ حفظ نظم يکی از حوزه ها را بر عهده داشت، "رأی گيری حداقل تا ده شب ادامه خواهد يافت".

پرسش اينست که آيا ميزان مشارکت در دهمين دوره انتخابات رياست جمهوری، می تواند "رکورد" دوره های قبل را بشکند؟

بالاترين ميزان مشارکت در انتخابات رياست جمهوری - متجاوز از ٧٠ درصد- در هفتمين دوره، يعنی دوازده سال قبل به دست آمد و محمد خاتمی را برای نخستين بار به پيروزی رساند. برای گذشتن از اين مرز، مراکز رأی گيری بايد کار خود را همچنان تا آخر شب ادامه دهند.