فرصت تاريخي! جميله كديور

همه مي‌دانيم که انقلاب اسلامي با تکيه بر حضور مردم به پيروزي رسيد. فرد ‌هاليدي استاد مدرسه سياسي-اقتصادي لندن در کتاب «ديکتاتوري و توسعه در ايران» به صراحت اشاره مي‌کند که حضور مردم رکن اصلي پيروزي انقلاب بود. اگر مائو در انقلاب چين راهپيمايي بزرگ را سازمان داد، تمام ايران، تمام شهر‌ها و روستاها عرصه و گستره راهپيمايي مردم در آن سال‌ها بود. مردم آنچنان پرشور به صحنه آمدند که شاه به ناگزير صداي انقلاب مردم ايران را شنيد و بر زبان آورد. بارها شنيده‌ايم که گفته‌اند علت محدثه انقلاب علت مبقيه آن است.

ما نياز داريم که مردم همواره در صحنه باشند. قانون اساسي که حکومت را حق مردم مي‌داند و اداره کشور را از طريق مراجعه به آراي عمومي ترسيم مي‌کند؛ به روشني به حق مردم در برگزاري تجمعات و راهپيمايي اشاره مي‌کند. به هر دليل پس از انتخابات، در تهران و شهرستان‌ها، تا به امروز امکان و مجوز برگزاري راهپيمايي و اعلام نظر مردم بدون دغدغه حضور نيروهاي خودسر و هدايت شده از محافل پيدا و پنهان، ميسر نشده است.

نماز جمعه يک فرصت و امکان شرعي، عرفي و قانوني براي حضور مردم است. اين نکته را از اين رو مطرح نمي‌کنم که قرار است فردا نماز جمعه تهران به امامت آقاي‌هاشمي رفسنجاني برگزار شود، بلکه باور دارم هميشه مردم مي‌توانند و بايد از فرصت و فضاي نماز جمعه براي بيان نظر و راي خود بهره بگيرند. سخن اصلي کانديداهاي معترض به نتيجه انتخابات، آقايان موسوي و کروبي هم اين بوده که در يک حرکت گسترده اعتراضي به نتيجه انتخابات، در چارچوب نظام و بر مبناي يک حرکت مسالمت آميز و بدون خشونت، حقوق ملت ايران را پيگيري خواهند کرد.

نماز جمعه فرصتي است براي نشان دادن حضور مردمي که مي‌خواهند ديده شوند و صداي اعتراضشان به گوش برسد. حکومتي که به حکمت، خرد و شريعت باور دارد و مبناي مشروعيت خود را اعتماد و حمايت مردم مي‌داند؛ از حضور مردم و شنيدن صداي آنان استقبال مي‌کند، تا بقاي حکومت تضمين شود.

نماز جمعه از سوي ديگر فرصتي است تا امام جمعه ضمن توصيه خود و مردم به تقوا، به بررسي مهمترين مسائل ملي، منطقه‌اي و جهاني روز بپردازد. گرچه نماز جمعه قم چند هفته پيش با شرايطي روبه‌رو شد که امامان جمعه، حضرات آيات جوادي آملي، اميني و استادي، از حضور در نماز جمعه امتناع کردند و کوشيدند با خيرخواهي و مصلحت‌انديشي براي برون‌رفت از بحران عدم اعتماد ملي چاره‌جويي کنند، به نظر مي‌رسد نبايد جايگاه نماز جمعه تهران را براي حضور، بيان و تحليل وقايع پيش آمده دست کم گرفت.

به هر تقدير، نماز جمعه جايي است که مردم بايد سخن دل خويش را بگويند و بشنوند. شرکت کنندگان در نماز جمعه را نه مي‌توان به اغتشاشگران منتسب کرد، نه به دشمن و نه به بيگانه.

نماز جمعه تابلو وجدان عمومي جامعه است.... وجدان عمومي جامعه چنان که آقاي عباس آخوندي وزير پيشين مسکن عنوان کرده‌اند، از نتيجه انتخابات قانع و خرسند نيست. بايد ديد امام جمعه اين هفته تهران که نگاه‌ها از همه سو به سوي او دوخته شده است، پس از 50 روز چه خواهد گفت؟