نامه رئيس جشنواره «بمبئي» درباره ممنوع الخروج شدن جعفر پناهي، اعتماد

اتفاق هايي مثل ممنوع الخروج شدن پناهي منجر به تاثير نامطلوب در روابط فرهنگي دو کشور خواهد شد

ايمان پاکنهاد

رئيس جشنواره فيلم بمبئي در واکنش به ممانعت از خروج جعفر پناهي از کشورش براي حضور در بمبئي رسماً نامه يي به سفير ايران در دهلي نو نوشت و از او خواست «از هرگونه اقدام براي تسهيل سفر آقاي جعفر پناهي به هند دريغ و کوتاهي» نکند. شيام بنگال در حالي اين درخواست رسمي را مطرح کرده که جعفر پناهي دو روز پيشتر در فرودگاه امام خميني(ره) پس از عبور از گيت و در آستانه سوار شدن به هواپيما با ماموراني روبه رو شد که حکم «ممنوع الخروج» شدن او را در دست داشتند. پس جعفر پناهي به عنوان داور دو جشنواره در هندوستان، به دلايلي که اعلام نشد، نتوانست از ايران خارج شود. پيش از پناهي و هفته يي پيش دو سينماگر ايراني نيز يکباره و بدون اعلام هيچ دليلي ممنوع الخروج شدند و ميسر نشد دعوت آکادمي اسکار را براي حضور در امريکا اجابت کنند. فاطمه معتمدآريا و مجتبي ميرطهماسب در خانه ماندند.

در شرايطي که در فضاي رسانه يي شاخص اعتبار فرهنگ هر کشور به ميزان حضور شخصيت هاي فرهنگي آنها در مجامع معتبر بين المللي سنجيده مي شود، چند سينماگر ايراني به فاصله هايي نزديک به هم ممنوع الخروج مي شوند تا اين کنش در غياب حمايت هاي رسمي (دولتي) واکنشي در خارج از کشور داشته باشد. از طرفي عسگرپور مديرعامل خانه سينما که ميهمان اسکاري ها در امريکا است اعلام مي کند «ممنوع الخروج شدن معتمدآريا و ميرطهماسب در امريکا هم بازتاب منفي داشته و اسکاري ها را ناخشنود کرده» و از سويي ديگر وقتي پناهي به عنوان سينماگر معتبر و مشهور ايراني نمي تواند از کشورش خارج شود، هند را به واکنش وامي دارد و رئيس جشنواره بين المللي بمبئي نامه يي به سفير ايران در دهلي مي نويسد تا ماجرا ناخواسته رنگ و بويي ديپلماتيک و سياسي به خود بگيرد. در همين احوال است که سينماگران نيز هيچ درخواستي مبني بر انتظار حمايت از ارشاد يا هر نهاد دولتي ديگر ارائه نمي کنند. همين مي شود که خبرگزاري مهر هم خبر پريروز خود را اصلاح مي کند تا تغيير چند کلمه نشان دهد جعفر پناهي انتظار هيچ حمايتي از دولتي ها ندارد. حال که به گفته پناهي «وزارت ارشاد اعلام مي کند اين اتفاق ها ربطي به آنها ندارد» شيام بنگال رئيس جشنواره بين المللي فيلم بمبئي به سيدمهدي نبي زاده سفير ايران به عنوان رسمي ترين نماينده جمهوري اسلامي ايران در هند مي نويسد؛ «اين قبيل اتفاقات ناگزير منجر به سرخوردگي هاي غيرضروري، عکس العمل هاي منفي و همچنين تاثير نامطلوب در روابط فرهنگي ميان دو کشور خواهد شد.» بد نيست مسوولان فرهنگ کشور نيز اين نامه را که تا الان احتمالاً در رسانه هاي جهان نيز بازتاب وسيع داشته، به طور کامل بخوانند و اگر خواستند پاسخگوي واکنش افکار عمومي باشند. اين هم متن کامل نامه؛ «ما برگزارکنندگان جشنواره فيلم بمبئي بي صبرانه در انتظار رسيدن کارگردان شهير ايراني، جعفر پناهي، و استقبال از ايشان در اين شهر بوديم. واقعيت اين است که شرکت ايشان به عنوان عضو هيات داوران در اين جشنواره انعکاسي وسيع در رسانه هاي داخلي و بين المللي داشت که با خبر ناگهاني و نگران کننده ممانعت از خروج ايشان روبه رو شديم. آقاي پناهي در هند بسيار شناخته شده است و از محبوبيتي استثنايي در ميان فيلم دوستان هندي برخوردارند. نمايش مرتب فيلم هايشان در تلويزيون ها و فستيوال هاي هند و حضور پررنگ شخص «جعفر پناهي» در گردهمايي هاي فرهنگي در هندوستان بيانگر اين محبوبيت است. جناب سفير، علت نوشتن اين نامه، با توجه به روابط دوستانه ميان دو کشور ما، همانا يادآوري اين مطلب است که عدم حضور اين کارگردان محبوب و شناخته شده انعکاس بسيار نامناسب و نامطلوبي در رسانه هاي هندي و بين المللي خواهد داشت. از نظر شهروندان هند که احترام و علاقه بي اندازه يي براي ملت بزرگ ايران قائلند و به خصوص هنرمندان و فيلمسازان شما را گرامي مي دارند، اين قبيل اتفاقات ناگزير منجر به سرخوردگي هاي غيرضروري، عکس العمل هاي منفي و همچنين تاثير نامطلوب در روابط فرهنگي ميان دو کشور خواهد شد. اينجانب به عنوان فيلمساز و به خصوص در مقام رياست «آکادمي تصاوير متحرک بمبئي» مايلم از لطف شما نسبت به کشورم و طبيعتاً هنرمندان هندي بهره جسته، تقاضا کنم که از هرگونه اقدام در جهت تسهيل سفر آقاي «جعفر پناهي» به هندوستان دريغ و کوتاهي نفرماييد. با توجه به اينکه ويزاي ايشان قبلاً توسط سفارت هند صادر شده سفر ايشان هنوز عملي و ممکن است. ما بي صبرانه در انتظار ديدار آقاي «جعفر پناهي» در فستيوال بمبئي هستيم.»