زرينكلك: فصل درخشاني از تاريخ هنر معاصر ما بهنام اوست
پرويز كلانتري: از پيشقراولان نوآوري بود
علياكبر صادقي: فرد فوقالعادهاي از نظر اخلاقي و حرفهيي بود
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و هنر - هنرهاي تجسمي
به اعتقاد نورالدين زرينكلك، فصل درخشاني از تاريخ هنر ايران در زمان معاصر، بدون ترديد به نام مرتضي مميز ثبت شده و او به يادگار، ميراث بزرگي از خودش باقي گذاشته است كه بر ميراث فرهنگي ايران ميافزايد.
زرينكلك در گفتوگو با خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اشاره به شروع بيماري مميز در اوايل سالهاي دههي 70 كه سالها ادامه داشت و بهتدريج شدت گرفت و به پرواز او منتهي شد، متذكر شد: آثار مميز هرگز از بين ما نرفته، براي اينكه آثار و كارهايي كه او از خود باقي گذاشت، جرياني به وجود آورد كه همچنان از طريق شاگردان و ادامه دهندگان راهش پي گرفته خواهد شد. مرتضي مميز سنگ نويي در بناي معماري گرافيك ايران گذاشت و اين كار را هم با نهايت استادي انجام داد.
وي در ادامه يادآور شد: پربارترين و درخشانترين كارهاي مميز، در همان آغاز راهش بود كه با "كتاب كوچه" همكاري ميكرد و تقريبن كمتر اثري از او در آن دوران چاپ شد كه فاقد ارزش هنري باشد.
زرينكلك با بيان اينكه مميز علاوه بر ويژگيهاي هنري، صاحب خصوصيات اخلاقي بسيار ويژهاي بود كه آنها را ناديده نميتوان گرفت، گفت: او همواره در توزيع هر امكاني كه در ارتباط با گرافيك ايران برايش پيش ميآمد، مشاركت ميكرد. امكانات و موقعيتهاي بينالمللي را فقط براي خودش نگه نميداشت و باعث فراهم شدن فضا براي ديگران هم ميشد، درحاليكه سراغ داريم از هنرمندان قديمي كه تمام اسرار كار را براي خود حفظ ميكردند، ولو به قيمت از دست رفتن رموز كار با مرگ خودشان. اما گمان نميكنم مميز چيزي را به شاگردان خود منتقل نكرده باشد و اين خلاف رسم جاري كشور ماست.
زرينكلك در بخش ديگري از سخنانش خاطرنشان كرد: مميز اگرچه تحصيلات آكادميك گرافيك را در خارج از ايران آموخت، اما هيچ وقت علاقه و ميلي به زندگي كردن در خارج از ايران پيدا نكرد و تقريبا تمام عمر خود را با هر چه بود و نبود، همينجا گذراند. دوراني كه بعد از انقلاب در ايران هيچ فعاليت هنري انجام نميشد، هيچ وقت نديدم هوس و ميل رفتن داشته باشد، با اينكه يك آدم بينالمللي بود و همه جا، جا داشت.
او در پايان تاكيد كرد: بدون رياكاري هميشه عشق ايران در قلبش بود و با همهي سختيها، ناملايمتها و دوراني كه در معرض اهانتهاي ناگوار قرار داشت، به اين آب و خاك عشق ميورزيد.
به گزارش ايسنا، پرويز كلانتري درباره خاطرات سالهاي دور از مميز، گفته است: او فردي بدعتگذار و باهوش بود؛ ولي قوانين خشك دانشكده اجازهي هيچ بدعتي نميداد، بنابراين مرتضي بهمنظور شكست اين فضا، موضوع پايان نامه خود را «ونوس» انتخاب كرد.
وي افزود: نقاش با انتخاب اين سوژه درواقع در مقابل يك ژوري سوگند خورد كه به اصول زيبايي شناسي وفادار است و اين وفاداري را با اثر ازدواج با ونوس نشان داد.
همدانشگاهي مرتضي مميز گفت: او با نقاشي اين اثر زيباي كلاسيك ضمن شاگرد اول شدن، در قالب طنزآلود، مخالفت خود را با قوانين خشك دانشكده نشان داد و نوآوري خويش را به اثبات رساند.
وي با اشاره به پاتوق روشنگران در آن دوره گفت: در اين دوره هنوز تصويرگري جا نيفتاده بود و سليقه عام با آن همسو نبود و كساني كه امروز براي شما بنام هستند، آن زمانها در كافهها اشعارشان را ميخواندند و دعوايشان ميشد. در اين دوره مميز فردي بدعتگذار در حيطه تصويرگري بود. موقعي ما ميتوانيم متوجه بدعتگذاري او شويم كه متوجه باشيم در اين دوره آثار مينياتوري حافظ رواج داشت. البته من مخالف جنبههاي سنتي در هنر تصويرگري نيستم؛ اما به عقيده من مرتضي از پيشقراولان نوآوري در دنيايي بود كه پر از تنش و سر و صدا بود.
علياكبر صادقي هم گفته است: مرتضي مميز به من خلاقيت و جرات نقاشي داد. او اولين معلم من است و من كسي نيستم كه بخواهم و بتوانم از او تعريف كنم. او فرد فوقالعادهاي از نظر اخلاقي و حرفهيي بود.