مشکلات و مطالبات کارگران اتوبوسرانی در مصاحبه سايت دسترنج با سعيد ترابيان، عضو سنديکای کارگران شرکت واحد

- لطفاً درباره وضعيت کار و زندگی کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی در سالی که گذشت کمی توضيح دهيد؟ اينکه در سال گذشته، کارگران شرکت واحد با چه مشکلاتی مواجه بودند و برای حل اين مشکلات چه کارهايی انجام دادند؟
- سعيد ترابيان: رانندگان شرکت واحد از جمله زحمتکش ترين اقشار کارگری در کشور هستند. در حال حاضر، عمده ترين مشکلات کارگران اتوبوسرانی، عبارت است از بحث قراردادهای موقت، مسائل مربوط به مرخصی و خرابی يا از کار افتادگی اتوبوس ها. همچنين، مشکل ديگر کارگران، مسئله سرويس های اياب و ذهاب است. همانطور که می دانيد، کارگران اتوبوسرانی در دو شيفتِ صبح و بعدازظهر مشغول به کار هستند. اما برای رانندگان صبح کار تنها سرويس اياب، و برای کارگران شيفت عصر تنها سرويس ذهاب برقرار است. يعنی صبح کارها سرويس ذهاب و بعدازظهر کارها سرويس اياب ندارند. البته از سال ۸۴، با احياء شدن سنديکای کارگران اتوبوسرانی، نامه نگاری با مديريت برای احقاق حقوق معوقه کارگران آغاز شد. تاکنون، فعاليت های سنديکا نتايج مثبتی برای کارگران داشته است. از جمله می توان به اهدا کت و شلوار، افزايش حقوق کارگران به ميزان ۵۰%، بن های کارگری، شير و کيک روزانه، اجرای طرح طبقه بندی مشاغل و برخی مزايای ديگر اشاره کرد.

- لطفاً درباره وضعيت کارگران قراردادی بيشتر توضيح دهيد؟
- سعيد ترابيان: در حال حاضر، در شرکت واحد کارگران از استخدام مستقيم خبری نيست. ابتدا کارگران به صورت قراردادی شاغل می شوند که اين قراردادها حداقل يک سال است و تا ۴ سال هم تمديد می شود. بعد از آن، اگر مديريت از کارگری راضی بود، امکان دارد که وی را استخدام رسمی کند. در چنين شرايطی، کارگران قراردادی برای آنکه به استخدام رسمی نزديک شوند، معمولاً بايد از مرخصی و استعلاجی استفاده نکنند، و نسبت به جمع آوری بليط کوشا باشند، در حالی که جمع آوری بليط قانوناً به عهده رانندگان نيست. همچنين، کارگران قراردادی معمولاً با کوچکترين مشکلی، با خطر فسخ قرارداد مواجه هستند.

- وضعيت کارگرانی که در شرکت های خصوصی اتوبوسرانی (به اصطلاح تعاونی ها) مشغول به کار هستند چگونه است؟ آنها با چه مشکلاتی روبرو هستند؟ مديريت اين شرکت ها چه تفاوتی به مديريت شرکت واحد دارد، و آيا کارگران در اين شرکت ها استخدام شده اند؟
- سعيد ترابيان: شرکت های خصوصی که در شرکت واحد از سال گذشته کار خود را شروع کردند، معمولاً توسط مديران سابق شرکت اداره می شوند. همچنين، تعدادی از رانندگان اين شرکت ها، از رانندگان بازخريد شده شرکت واحد هستند. در واقع، اين رانندگان با بازخريد کردن خود (در ازاء دريافت يکماه ساليانه به عنوان مزايا)، وارد اين شرکت های خصوصی شده اند. در اين شرکت ها، به رانندگان اتوبوس هايی را تحويل داده اند که از لحاظ فنی هيچ تضمينی ندارند و کليه تعميرات و هزينه های نگهداری آنها نيز به عهده راننده است. در حال حاضر، اکثريت اين راننده ها از واگذاری اتوبوسها ناراضی هستند، حتی تعدادی از آنها برای بازگشت به شغل قبلی مراجعه کردند که متاسفانه مورد موافقت قرار نگرفته است. در شرکت های خصوصی هيچ راننده ای به صورت استخدام نيست و قوانين کار و تامين اجتماعی شامل حال آنها نمی شود. مديريت نيز هيچگونه مسئوليتی در قبال راننده ندارد. در آنجا هم مديران همانند مديريت در شرکت واحد فقط فکر منافع خودشون هستند.

- درباره راه اندازی خط BRT که سال گذشته در برخی مسيرهای اتوبوسرانی افتتاح شد، توضيح دهيد؟ مزايا و معايب اين طرح چيست؟ در اين اتوبوس ها برای اولين بار وظيفه جمع آوری بليط از دوش راننده ها برداشته شد، و قرار بود افراد جديدی را برای نظم دادن به ايستگاه ها استخدام کنند، وضعيت اين طرح در حال حاضر چگونه است؟
- سعيد ترابيان: طرح سامانه اتوبوس های تندرو تنها در مسير ميدان آزادی تا سه راه تهرانپارس (دپوی شرق) راه اندازی شده است. اين طرح در ابتدا، با مشکلات روشنايی و حجم بالای مسافر روبرو شد. اما در حال حاضر کمی بهتر شده است. در هر ايستگاه مسئولی برای جمع آوری بليط گذاشته اند، اما نظم کار هنوز پائين است. مزايای اين طرح بيشتر برای مسافرين هست که سريع به مقصد می رسند. اما برای راننده ها مشکلاتی دارد، از جمله اينکه امکانات رفاهی و سرويس های بهداشتی در ابتدا و انتهای خطوط هنوز تعبيه نشده؛ بعلاوه زمان استراحتی بعد از طی مسير طولانی برای راننده در نظر گرفته نشده است.

- تشکيل اتحاديه کارگری، و حق تشکيل سنديکا، يکی از اساسی ترين حقوق کارگران است. در واقع، نهادی مانند سنديکا به پيشرفت و بهبود شرايط کار و زندگی کارگران کمک می کند و از سوی ديگر رابطه ميان کارگر و کارفرما را نيز تنظيم می کند؛ کارگران شرکت واحد در سال گذشته در خصوص تثبيت و توسعه نهاد سنديکايی خود چه اقداماتی انجام دادند و با چه موانعی رو به رو بودند؟
- سعيد ترابيان: برابر مقاوله نامه های بنيادين کار (۸۷ و ۹۸) داشتن سنديکا حق مسلم کارگران است. در واقع، کارگران برای تحقق خواسته هايشان، به سنديکايی احتياج دارند که بتواند مستقل و آزادانه از حقوق آنها دفاع کند. بايد توجه داشت که شورای اسلامی کار که خود را نماينده کارگران معرفی می کند در يک انتخابات فرمايشی به سر کار آمده اند، و به جای دفاع از حقوق کارگران معمولاً سنگ مديريت را به سينه می زنند و در واقع نماينده کارفرما هستند.

- آيا مجمع عمومی سنديکا امسال برگزار می شود؟
- سعيد ترابيان: متاسفانه، بعد از اعتراضات صنفی کارگران سنديکايی در سال ۱۳۸۴، تعداد زيادی از کارگران اخراج شدند. همچنين، در سال گذشته برخی از کارگران به دليل ارتباط با اعضای سنديکا تحت فشار قرار گرفته اند و به حراست شرکت احضار شده اند. در چنين شرايطی، ترس از اخراج در کنار بالا بودن هزينه تهيه مايحتاج روزانه، باعث شده که کارگران در ظاهر با مديريت کنار بيايند. در حال حاضر، بدليل مسائل پيش رو تصميمی راجع به برگزاری مجمع دوم گرفته نشده است.

- بعد از برخوردهايی که با کارگران عضو سنديکای شرکت واحد اتفاق افتاد، تعداد زيادی از آنها اخراج شدند و حتی دبير سنديکا به زندان محکوم شد، وضعيت فعلی اين کارگران اخراجی چگونه است؟ در اين خصوص، چه اقداماتی انجام شده است؟

- سعيد ترابيان: گروهی از اين کارگران با حکم بازگشت به کاری که مديريت به آن توجهی ندارد منتظر بازگشت به کار هستند. گروهی از کارگران در شعبه اداره کار غرب با مغاير دانستن احکام هيئت تشخيص با ماده ۲۷ با احتساب بيمه بيکاری از کار اخراج شده و تعدادی هم با اعمال ماده ۲۷ از اداره کار شرق بدون احتساب هيچ مزايايی از کار اخراج و همه کارگران اخراجی در ديوان عدالت اداری پيگير شکايت شان هستند.

- در آستانه روز جهانی کارگر، به عقيده شما مهمترين مسئله جامعه کارگری ايران چيست، و آنها در راستای فعاليت های مدنی و صنفی خود، چه مطالباتی را بايد در دستور کار قرار دهند؟
- سعيد ترابيان: آزادی منصور اسالو رئيس هيئت مديره سنديکا، بازگشت به کار اعضای هيئت مديره و فعالين سنديکايی، لغو احکام صادره از طرف دادسرای انقلاب و ادارات کار، داشتن تشکل مستقل، زندگی شايسته و لغو قراردادهای موقت و افزايش دستمزدها، از مهمترين خواسته های کارگران است. با اميد به لغو قرادادهای موقت و ايجاد تشکلهای مستقل کارگری.

- با تشکر از شما.

*سعيد ترابيان، کارگری با ۱۰ سال سابقه کار در شرکت واحد اتوبوسرانی است. وی از اعضای سنديکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی است. ترابيان در تاريخ ۱۳/۳/۱۳۸۴ با رای کارگران به عنوان عضو هيئت مديره سنديکا انتخاب شد، و هم اکنون به عنوان مسئول کميسيون تبليغات سنديکا فعاليت می کند.