توافق گروه ۸ در مورد ايران؛ ادامه‌ سياست "گفت‌وگو و فشار"، دويچه وله

اقدام کره‌ی شمالی در انتشار جزئيات برنامه‌ی هسته‌ای خود، با واکنش مثبت آمريکا و گروه ۸ روبرو شده‌است. اين کشورها اما اعلام کرده‌اند که در مورد ايران، کماکان بر سر ادامه‌ی سياست "گفت‌وگو و فشار" توافق دارند.

روز جمعه (۲۷ ژوئن)، وزيران امور خارجه‌ی هفت کشور صنعتی و روسيه، به مذاکرات خود در شهر کيوتوی ژاپن ادامه دادند. بحث و رای‌زنی درباره‌ی برنامه‌ی اتمی کره‌ی شمالی و ايران هم موضوع‌هايی بودند که در برنامه‌ی کاری آخرين روز اين نشست قرار داشتند.

وزيران امور خارجه‌ی گروه هشت، در دومين روز اين نشست، از ايران خواستند که همکاری خود را با جامعه‌ی جهانی گسترش دهد و فعاليت‌های غنی‌سازی اورانيوم خود را متوقف کند. اين کشورها همچنين ايران را به پذيرش مسئوليت بيشتر در منطقه خاورميانه و در قبال کشورهای همسايه، عراق و افغانستان فراخواندند. وزير امور خارجه‌ی ژاپن، ماساهيکو کومورا (Masahiko Komura) گفت، حاضران در نشست بر سر سياست دوسويه‌ی "گفت‌وگو و فشار"، به منظور وادار کردن تهران برای توقف فعاليت‌های غنی‌سازی اورانيوم، هم عقيده‌اند.

۴ ميليارد دلار پروژه برای افغانستان

چگونگی کمک به بازسازی افغانستان و همچنين تبادل نظر درباره‌ی برنامه‌ی اتمی کره‌ی شمالی، دو موضوع محوری در نخستين روز نشست وزيران خارجه‌ی گروه ۸ بودند. آنها در پايان جلسه اعلام کردند که قصد دارند کمک‌های خود به افغانستان را تقويت کنند. حمايت از افغانستان در زمينه‌های توسعه‌ی اجتماعی و اقتصادی، به ويژه در مناطق مرزی ميان پاکستان و افغانستان که به عنوان پشت‌جبهه جنگجويان طالبان به شمار می‌آيد، از مواردی بودند که نمايندگان هشت کشور صنعتی بر سر آن به توافق رسيدند.

در همين راستا، حاضران با تصويب ۱۵۲ پروژه به ارزش مالی ۴ ميليارد دلار که برنامه‌ريزی و پياده کردن آن به عهده‌ی گروه ۸ خواهد بودموافقت کردند. کشورهای صنعتی در مقابل از کابل خواستند تا مصمم‌تر از گذشته با فساد مالی و قاچاق مواد مخدر مبارزه کند. درخواست ديگر اين کشورها از افغانستان سازمان‌دهی و برگزاری شفاف و عادلانه‌ی انتخابات آتی بود.

کره‌ی شمالی جزئيات برنامه‌ی اتمی‌اش را رو کرد

برنامه‌ی اتمی کره‌ی شمالی اما يکی از موضوع‌های داغ روز نخست اجلاس کيوتو بود. روز پنجشنبه (۲۶ ژوئن)، کره‌ی شمالی فهرستی شامل جزئيات برنامه‌ی اتمی‌اش را در اختيار چين گذاشت. آمريکا در حرکتی متقابل اعلام کرد که برخی تحريم‌های تجاری عليه اين کشور را لغو می‌کند و ظرف ۴۵ روز نام اين کشور را از فهرست کشورهای حامی تروريست خط خواهد زد.

بوش روز پنجشنبه در کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد، ارائه‌ی گزارش درباره‌ی برنامه‌ی اتمی گامی است در مسير درست. او اما تأکيد کرد که آمريکا همچنان کره‌ی شمالی را با نگاهی انتقادی زير نظر خواهد گرفت. به اعتقاد بوش گام کره‌ی شمالی تنها آغاز يک روند است نه پايان آن. بوش با اشاره به اين مطلب که در مورد کره‌ی شمالی نبايد خيالبافی کرد، ادامه داد: «کره‌ی شمالی همچنان به دليل پايمال کردن حقوق بشر، فعاليت‌های غنی سازی اورانيوم، گسترش سلاح‌های اتمی، برنامه‌‌های موشکی و تهديد کشورهای همسايه در کانون انتقاد قرار دارد.»

پيام بوش به کره‌ی شمالی را می‌توان اين چنين خلاصه کرد؛ فشار بر کره‌ی شمالی ادامه خواهد يافت، تعليق تحريم‌ها اثر چندانی بر انزوای ديپلماتيک و مالی اين کشور ندارند!

ايران به فرياد چه کسی گوش خواهد داد؟

روزنامه‌ی اشتاندارد (der Standard) با اشاره به اين مطلب که از اين پس يکی از از اعضای "محور شرارت" کاسته می‌شود، می‌نويسد: «محاسبات سياسی پيروز شدند؛ حکومت بوش قصد نداشت يکی از محدود موفقيت‌های خود در صحنه‌ی بين‌المللی يعنی برنامه‌ی سه مرحله‌ای برای وادار کردن کره‌ی شمالی به توقف فعاليت‌های اتمی را، خراب کند.»

روزنامه‌ی "آلگماين تسايتونگ ماينز" می‌نويسد:« درست در همين‌نکته کره‌ی شمالی و ايران تفاوت دارند؛ حاکميت در ايران پول در اختيار دارد، پول نفت، و به همين دليل فکر می‌کنند که می‌توانند در مقابل فشار جامعه‌ی جهانی مقاومت کنند.» به اعتقاد اين روزنامه، اين بزرگترين اشتباه ايران است چرا که آمريکا همه‌ی نيروی خود را به کار خواهد بست تا دوباره اتفاقی مانند آنچه که کره‌ی شمالی انجام داد نيفتد، آزمايش بمب اتم در سال ۲۰۰۶. اين روزنامه ادامه می‌دهد، در مورد پيونگ‌يانگ آميخته‌ی تهديد و تشويق از بوته‌ی آزمايش سرافراز بيرون آمد، چرا که چين جامعه‌ی جهانی را حمايت کرد و خطاب به کره‌ی شمالی فرياد زد "ديگر بس است". اين روزنامه می‌نويسد " ايران به فرياد چه کسی گوش خواهد داد؟"

مذاکرات وزيران امور خارجه‌ی هفت کشور صنعتی و روسيه در کيوتو به منظور آمادگی برای نشست آتی سران اين کشورها برگزار می‌شود. نشست رهبران گروه ۸، در روزهای هفتم تا نهم ژوئيه در شهر توياکوی ژاپن خواهد بود.