نظام مقدس، بازنده مناظره موسوی و احمدی نژاد، محمود زاهدی

مناظرۀ تلويزيونی آقايان احمدی نژاد و موسوی را از چند جنبه می‌توان تحليل کرد. برخی از اين جنبه‌ها عبارت‌اند از: منش شخصی، زبان آوری و فن مناظره، جذب مخاطب مورد نظر، تأثير در آرای شرکت کنندگان، ارائۀ برنامه برای ادارۀ قوه مجريه... اما نگاه کلان‌مقياس‌تری هم وجود دارد.

آقای احمدی‌نژاد در حمله‌ای گسترده و بی‌ملاحظه عليه همۀ دولت‌های پيش از خود، موارد متعددی از شکستن قانون، نقض حقوق احتماعی و سياسی، و مهم‌تر از همه غارت و چپاول اموال عمومی را برملا کرد. به گمان من آقای احمدی‌نژاد چوب اين بی‌ملاحظگی خود را حتماً می‌خورد و "مقامات بالای نظام" وی را سر جايش می نشانند. حدس من اين است که در نظر کسانی هم که از قبل نظرشان را نسبت به برندۀ مناظره ابراز نکرده بودند، ايشان حرف تازه‌ای نزد که قبلاً نگفته باشد. آقای موسوی هم بهرۀ خود را از اين مناظره برد و بدون دفاع از شخص معينی (جز همسرش) خود را مدافع اخلاق و حقوق شهروندان نشان داد و بر اصل برائت افراد تا ثبوت جرم شان در دادگاه پافشرد.

ضمن ‌اين که برای تماشاگر کنجکاو اين مصاحبه دو پرسش‌ مطرح می شود:
۱. از آقای احمدی‌نژاد می‌توان پرسيد که آيا هيچ يک از دوستان ايشان در آن قانون شکنی‌ها و دزدی‌ها شرکت نداشته‌اند؟
۲. از آقای موسوی هم می‌توان پرسيد که آيا اصل برائت شامل همۀ شهروندان می‌شود و يا مربوط به مقامات و دوستان ايشان است؟ مثلاً برنامۀ "هويت" را هم می‌توان مصداق همين امر دانست و آيا سوابق ايشان نشان از چنين نگرشی دارد؟

اما مهم تر، حداقل در نظر من، آن است که آيا حرف‌های آقای احمدی‌ نژاد در مورد آن افراد با نام و نشان دروغ بود؟ با معيارهای جمهوری اسلامی اين حرف‌ها اتهام بود يا افشاگری (مثلاً از آن نوع که دانشجويان خط امام می‌زدند)؟ آيا ده برابر بيشتر اين‌ها را مردم نمی‌دانند؟ کدامش تازه بود يا ذره‌ای بر دانش عمومی مردم در مورد بی‌قانونی و فساد افزود؟

اما فراموش نکنيم که اين بار يک فرق بنيادين وجود داشت. اين اتهام‌زنی - افشاگری نه در اتوبوس و تاکسی که در فراگيرترين رسانۀ رسمی حکومت رخ داد. گويندۀ آن هم نه "ضدانقلاب" که عصارۀ فضايل و آرزوهای "حزب الله" بود. و اين يعنی رسميت بخشيدن به همۀ آن حرف‌های کوچه و بازار که "خودشون هم بالاخره گفتند" يا "آش آن‌قدر شور شد که خان هم فهميد."

از همين روست که به گمان من بازندۀ اصلی آن مناظره نظام مقدس بود.