ترديدهاى ۱-۳-۲-۴، به جا مانده از بازى ايران - كرواسى، برديا يادگارى، شرق

شرايط متفاوت تيم ملى در بازى دوستانه با كرواسى در اوسييك به اين نقطه منتهى شد كه ورزشى نويسان ايران براى قضاوت درباره اين تساوى به نظرخواهى از يكديگر روى آوردند. ظاهراً آنچه از نمايش ايران از اين بازى به جاى ماند، ترديدى بزرگ بود، ترديد درباره توانايى هاى تيمى كه تا آستانه پيروزى مقابل كرواسى پيش رود و ترديد درباره ضعف هاى آشكار تيمى كه هنوز طرح خاصى براى بازى ندارد. برانكو ايران را با آرايش ميرزاپور، كعبى، گل محمدى، رضايى، نصرتى، تيموريان، نكونام، هاشميان، كريمى، زندى و دايى به ميدان فرستاده بود، تركيبى كه سورپريز آن هنوز آندو تيموريان در پست هافبك دفاعى و بازى محمد نصرتى در دفاع چپ بود. اتفاقى كه زمزمه آن از دور آخر تمرينات تيم ملى شكل گرفت و در اوسييك آزمايش شد. برانكو در نيمه دوم سهراب بختيارى زاده را در پست هافبك دفاعى، مهرزاد معدنچى در پست هافبك چپ (به جاى زندى)، جواد نكونام را در پست هافبك طراح (به جاى كريمى)، آرش برهانى را در خط حمله (به جاى هاشميان) و همين طور جواد كاظميان را (به جاى على دايى) امتحان كرد. نكته قابل ذكر ديگر در تركيب تيم ملى، غيبت مهدى مهدوى كيا عنصر كليدى تهاجمى ايران بود.
• كم و كيف
در پى از دست رفتن زمانى طولانى براى برگزارى مسابقات تداركاتى، طبيعى بود كه ايران هماهنگى و هارمونى تيم ملى مكزيك را كه پس از اردويى چندماهه مقابل فرانسه قرار گرفت نداشته باشد و چنين بود كه مى شود از مشكلات تاكتيكى تيم ايران ساعت ها نوشت. در عين حال اين نكته نيز قابل توجه است كه تيم مقابل، كرواسى بود و در خانه خود بازى مى كرد و كسب تساوى اين ديدار كه در صورت مهربانى داور مى توانست به سود ما به پايان برسد، ارزشمند است. در اين راستا بررسى ۴ گل بازى به عنوان مثالى از كل جريان بازى كاملاً راهگشا به نظر مى رسد.
۱- گل اول ايران روى حركت وحيد هاشميان از سمت چپ محوطه جريمه، پاس كوتاه او به محمد نصرتى، ضربه عرضى نصرتى و شوت على كريمى به دست آمد. جالب اينكه نصرتى كه نامش به عنوان پاسور گل اول درج شد، قصد «پاس» نداشت اما ضربه ناشيانه و بى هدف او به على كريمى رسيد كه بدون مراقب در موقعيت مناسبى قرار داشت و او طبق انتظار كار را تمام كرد.
۲- گل تساوى كرواسى روى فرار هافبك كرواسى از سمت چپ خط دفاعى ايران، سانتر او، ضربه سركلاسنيچ و ضربه پرشو به دست آمد. در اين گل كاملاً تاكتيكى نقش دفاع چپ ايران، حسين كعبى و مدافعان مركزى غيرقابل انكار بود. ضعف جسمانى حسين كعبى و غيبت رحمان رضايى روى اين گل كاملاً مشهود بود.
۳- البته تا مدافعى اشتباه نكند، گلى رد و بدل نخواهد شد. اما گل دوم ايران كه توسط آرش برهانى به ثمر رسيد، روى اشتباه محض دفاع كرواسى كه توپ را براى برهانى فرستاد به دست آمد. در اين گل سواى اين اشتباه، بايد به يك نكته كليدى توجه كرد. اينكه حضور يك مهاجم در محوطه جريمه چقدر اهميت دارد. اين نكته اى است كه على دايى كمتر آن را رعايت كرد.
۴- و گل پايانى كه از نظر تاكتيكى شبيه به گل آرش برهانى بود و به دليل اشتباه مسلم خط دفاع ايران به ثمر رسيد. اگر فيلم بازى را مرور كنيد از تعارف بين رحمان رضايى و ميرزاپور و لحظه لو رفتن توپ يكه خواهيد خورد.
• ايران در دفاع
گرچه اين طور به نظر رسيد كه خط دفاعى ايران با مهار ايوان كلاسنيچ گلزن خوش نقش تيم وردربرمن كار خود را به خوبى انجام داد و با توجه به سابقه قبلى اين مسابقه يك گام رو به جلو بود، اما در اين نكته كه ايران همچنان در دفاع تيمى با مشكلات بسيارى روبه رو است شكى وجود ندارد. در اوايل نيمه دوم كه فشار كروات ها بيشتر شده بود، خط دفاعى ايران بدون رعايت اصول دفاع منطقه اى روى توپى كه دوبار عرض زمين را طى كرد، گروهى و سردرگم به اين سو و آن سو مى رفت. اما آنچه بيش از ساير عوامل حريف را در موقعيت حمله قرار مى داد اشتباهات بى شمار مدافعانى مثل نصرتى، رضايى و سپس نكونام و مهرزاد معدنچى (نيمه دوم) بود كه توپ را مرتباً به خط هافبك حريف هديه مى كردند و كرواسى را در موقعيت حمله قرار مى دادند. اشتباهاتى كه تكرار آن در جام جهانى مى تواند تاوانى سخت در پى داشته باشد. آنچه در اين رابطه مى ماند نقش دو هافبك دفاعى ايران بود. برانكو ايوانكوويچ و جواد نكونام بايد به اين نتيجه برسند كه جواد هافبك توپ گير ما است يا قرار است در حمله مشاركت كند. اگر جواد هافبك دفاعى ما است بايد تعبيرى را كه يك روزنامه ورزشى درباره او به كار برد تكرار كرد. نكونام بازى را در شرايطى تمام كرد كه حتى لكه اى روى لباسش نبود، در حالى كه درگيرى و تكل از اصول اوليه توپ گيرى است.
• ايران در حمله
تيم ملى ايران دچار مشكلى است كه در ديدارهاى مقدماتى نيز به آن دچار بود. آنها در حمله و براى رساندن توپ به حريف برنامه هاى متنوعى ندارند و به همين دليل است كه كيفيت ايران براى هجوم بدون حضور على كريمى تا حد بسيارى افت مى كند. در بازى كرواسى على دايى و وحيد هاشميان با همان سياق گذشته ناموفق نشان دادند. مجيد جلالى در اين باره مى گويد: «همواره وقتى به خط دروازه حريف نزديك مى شويم مشكلات تهاجمى ما نمايان تر مى شود.» با اين حال برانكو با برجسته كردن نقش اين دو در دفاع تيمى و فضاسازى براى هافبك ها همچنان به خط حمله ايران اميدوار است، زوجى كه به هيچ وجه خصوصيات دو بازيكن مكمل را ندارند و شبيه به هم بازى مى كنند. در عين حال نقش هاشميان به همين دليل بين يك مهاجم كامل و يك مهاجم كاذب سرگردان است. در اين رابطه بايد از فريدون زندى هم نوشت كه چندان موثر و آماده نبود، همين طور از مهرزاد معدنچى كه دور از انتظار نشان داد. حسين كعبى نيز كه بخشى از برنامه هاى تهاجمى تيم ها بر عهده او است، فضاى خالى عميقى پشت سر خود ايجاد مى كند كه بسيار خطرناك است. با اين حال اميد اصلى ما به هنگام هجوم به مهدوى كيا و على كريمى است.
• نماى كلى
جلال چراغپور كارشناس فوتبال عقيده دارد ايران هيچ شيوه اى را تمرين نكرد و يك مسابقه تداركاتى خوب را از دست داد. اما مجيد جلالى دقيقاً عكس او حرف مى زند. «به اعتقاد من اين بازى در راستاى نياز ما در جام جهانى تعريف و انجام شد. همه مى دانيم مكزيك و پرتغال به دليل قدرت و شيوه بازى شان ما را وادار به دفاع كردن مى كنند و ديروز ما شاهد مدل شبيه سازى چنين رقابت هايى بوديم.»

• چند نكته
- آندرانيك تيموريان در مهمترين بازى ملى با توجه به تجربه اى كه دارد، اميدواركننده بود. او ممكن است سورپريز تيم برانكو باشد.
- آرش برهانى بالاخره گل زد. اين هم اتفاق مهمى بود.
- حضور نكونام به جاى على كريمى در حالى كه مسعود شجاعى روى نيمكت تيم ملى حضور داشت از بدسليقگى هاى سرمربى تيم ملى بود. شجاعى با حضور كوتاه در زمين درك بالاى خود از فوتبال را به نمايش گذاشت.
- محمد نصرتى و ابراهيم ميرزاپور همچنان در روند قبلى اند اما اميدواريم در بازى با بوسنى بالاخره از فرم بد فاصله بگيرند.
- دعا را هرگز فراموش نكنيد!